🍽️ Uçakta Yemek Gerçekten Neden Lezzetsiz Geliyor?
✈️ “Tavuk mu balık mı?” ve sonsuz hayal kırıklığı
Bir uçuşta en sık duyduğun soru budur. Ama cevap fark etmiyor: ikisi de birbirine benzeyen, yavan bir tat olarak geliyor. Neden? Çünkü sorun sadece catering mutfaklarında değil, tat alma duyularında.
Uçakta yemek aslında yemek değil, bilimsel bir deney. 🧪
✍️ Mert · 22 Ağustos 2025
👃 Tat ve koku duyuların gökyüzünde bozuluyor
Tat alma duyusu aslında kokunun desteğiyle çalışır. Burnun tıkalıyken hiçbir şeyin tadını alamaman da bundan. Ama uçakta:
Nem oranı: Normalde %30–50 civarında olması gerekirken, uçak kabininde %10–15 seviyesinde. Yani çölden bile kuru! Bu da dilini kurutuyor, tat alma hassasiyetini %30’a kadar azaltıyor.
Basınç: Kabin basıncı yaklaşık 2.400 metre yükseklikteki dağ havasına eşit. Bu, burun ve dildeki tat/koku reseptörlerini tembelleştiriyor.
Koku: Düşük basınç, kokuların yoğunluğunu da azaltıyor. Yani yemekler aynı şekilde pişirilmiş olsa bile burnuna daha az aroma geliyor.
Sonuç: yerde yediğin bir makarna ile gökyüzünde yediğin aynı makarna, bambaşka tatlar veriyor.
🔊 Gürültünün damak tadına etkisi
Bir de işin akustik tarafı var. Araştırmalara göre, uçaktaki yüksek motor sesi ve sürekli uğultu, tatlı ve umami (etli, yoğun tatlar) algısını baskılıyor.
Çikolata, kek, meyve tatlı geliyor ama havada daha “sönük” kalıyor.
Umami (örneğin mantar veya etin yoğun tadı) ise daha az algılanıyor.
Buna karşın tuzlu ve ekşi tatlar daha baskın hale geliyor. O yüzden uçakta domates suyu bir anda favori oluyor: ekşi-tuzlu dengesini daha iyi hissedebiliyorsun.
🍲 Neden baharatlı yemekler tercih ediliyor?
Hava yolu menülerinde sık sık körili tavuk, domates soslu makarna veya baharatlı et yemekleri görürsün. Bunun nedeni, bu yemeklerin gökyüzünde bile lezzetini koruması.
Lufthansa, yaptığı testlerde domates suyunun uçuşlarda daha tatlı algılandığını keşfetti. Yılda 1,5 milyon litre domates suyu bu yüzden içiliyor!
Thai Airways, menülerine özellikle körili seçenekler ekliyor çünkü yoğun aromalar baskılanmıyor.
Türk Havayolları menülerinde de yoğurtlu ve baharatlı seçenekler sunuyor çünkü ekşi-tuzlu tatlar daha dengeli kalıyor.
🧂 Yolcunun tuz ve baharat sevdası
Kabin ekipleri fark etmiştir: yolcular yemeklere sürekli ekstra tuz, karabiber ve ketçap istiyor. Çünkü damak tadı bastırıldığında, yemek “eksik” geliyor. Bu yüzden hava yolu şirketleri yemekleri yerde pişirirken normalden daha tuzlu ve baharatlı hazırlıyor. Yerde fazla gelse de, gökyüzünde tam kıvamına geliyor.
🍫 Tatlılarda neden hayal kırıklığı yaşanıyor?
Uçakta tatlılar genelde “eh işte” kıvamında olur. Bunun sebebi gürültü. Gürültü tatlı algısını azaltıyor, bu yüzden pasta ya da çikolata çok sıradan geliyor. O yüzden uçuş menülerinde genelde cheesecake ya da yoğun çikolatalı tatlılar bulunuyor. Daha güçlü aromalarla etkisini koruyorlar.
😂 Eğlenceli gerçekler
Lufthansa uçuşlarında domates suyu, yerde olduğundan 5 kat daha fazla tüketiliyor.
Bir yolcu “uçakta makarna anneminki gibi değil” diye şikayet etmiş. Haklı, çünkü annesi yemeği 10.000 metreye göre basınç ayarlamıyor.
Bazı yolcular uçakta çikolatayı “sıradan” buluyor ama yere indiğinde aynı çikolatayı “efsane” diye anlatıyor.
🛠️ Peki ne yapabilirsin?
Uçakta yemekleri daha keyifli hale getirmenin yolları var:
Bol su iç: Nem eksikliği tat alma duyunu köreltiyor.
Domates suyunu dene: Gökyüzünde daha tatlı geliyor.
Baharatlı yemekleri seç: Körili, soslu seçenekler daha lezzetli olur.
Tatlı beklentini düşük tut: Cheesecake varsa şansını dene ama “anneler gibi kek” bekleme.
Kendi atıştırmalığını al: Özellikle fındık, kuruyemiş veya sert peynir gibi yiyecekler tat dengesini korur.
✨ Suç cateringde değil, gökyüzünde
Uçakta yemeklerin tatsız gelmesinin sebebi kötü mutfak değil; nem, basınç ve gürültü. Yani bilim. Bir dahaki sefere uçağa bindiğinde, yemek önüne geldiğinde hatırla: “Aslında bu yemek normalde daha lezzetli, ama tat alma duyum şu an tatilde.”
Gökyüzünde damak tadın değişse de, yolculuğun tadı değişmez. 😉
✍️ Bu blog Mert tarafından yazıldı.
